Het Haags Forumkeuzeverdrag (“HFV”), dat op 30 mei 2005 werd gepresenteerd, is op 1 oktober 2015 (eindelijk) in werking getreden. Met de ratificatie van het HFV door de Europese Unie in juni 2015, is voldaan aan de eis van minimaal twee ratificaties. Mexico was, in 2007, de eerste staat die tot ratificatie overging. De Verenigde Staten en Singapore hebben het verdrag al wel ondertekend, maar nog niet geratificeerd.
Wat regelt het HFV?
Het HFV regelt de bevoegdheid in geval van een forumkeuze in internationale business-to-business-verhoudingen. Bovendien geeft het verdrag een regeling voor de erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen van de gekozen rechter.
Werkingssfeer van het HFV
Het HFV is enkel van toepassing in internationale situaties, op exclusieve forumkeuzebedingen die zijn gemaakt in burgerlijke of handelszaken, tussen partijen die zakelijk handelen. Met andere woorden: het moet gaan om een exclusieve forumkeuze in een internationaal commercieel contract. Voor de toepassing van het verdrag is van belang of exclusief gekozen is voor een gerecht van een staat die partij is bij het verdrag. Of één of meer van de betrokken partijen ook gevestigd is in een verdragsluitende staat, speelt bij de toepassing van het verdrag geen rol.
Het HFV sluit verschillende overeenkomsten en rechtsverhoudingen expliciet van het toepassingsbereik uit, waaronder die betrekking hebben op consumenten, alimentatie, onrechtmatige daad en arbeidsovereenkomsten.
Doel van het HFV?
In internationaal verband werd en wordt veel gekozen voor geschilbeslechting door middel van arbitrage. Een belangrijke reden daarvoor is dat veel landen (op dit moment 156) partij zijn bij het Verdrag van New York. Dat verdrag ziet op de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse scheidsrechtelijke uitspraken (arbitrage). Voor uitspraken van overheidsrechters is er momenteel nog geen goede tegenhanger van het Verdrag van New York. Het HFV moet hierin verandering brengen. Dit zou goed nieuws zijn, met name voor kleinere bedrijven die op internationale schaal opereren, voor wie de alsmaar stijgende kosten van internationale arbitrage een obstakel kunnen zijn.
De huidige status van het HFV
Op dit moment is het HFV geratificeerd door Mexico (op 27 september 2007) en door de Europese Unie (op 11 juni 2015). Met de toetreding van de Europese Unie tot het verdrag, zijn alle lidstaten van de Europese Unie (met uitzondering van Denemarken) ook automatisch partij bij het HFV. De Verenigde Staten en Singapore hebben het HFV ondertekend en zullen bij ratificatie eveneens toetreden. De verwachting is dat Singapore, dat het verdrag begin dit jaar tekende, snel tot ratificatie overgaan. In de Verenigde Staten wordt momenteel besproken of het HFV op federaal of op staatsniveau zal worden geïmplementeerd. In andere landen, waaronder Australië, is het HFV in behandeling.
Met de inwerkingtreding van het HFV op 1 oktober, ruim tien jaar nadat de definitieve versie van het HFV werd gepresenteerd, komt het HFV pas echt op stoom. De tijd zal leren of het ook voldoende momentum heeft gecreëerd om een volwaardig tegenhanger van het Verdrag van New York te worden.
Bronnen: Persbericht van de Europese Commissie van 11 juni 2015, “Hague Convention on Choice of Court Agreements: approval on behalf of the EU”; Nieuwsbericht van de Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht van 1 oktober 2015, “The 2005 Choice of Court Convention enters into force”; Tekst van het Haags Forumkeuzeverdrag.
